Bomen snoeien is noodzakelijk

Heb je zelf een of meerdere bomen in je tuin, dan weet je vast en zeker dat je deze regelmatig moet snoeien. Alleen op die manier blijven ze in vorm. Heb je fruitbomen, dan is snoeien nodig wil je fruit blijven oogsten.

De belangrijkste reden dat je bomen snoeit is dat bomen groeien. Bladeren zorgen voor steeds meer schaduw. Verder is een niet verzorgde, niet gesnoeide boom, absoluut geen aanwinst voor je tuin. Bovendien leven bomen die gesnoeid worden langer en verwijder je op deze manier zwakke en afgestorven takken.

Fruitbomen snoeien

Ja, bomen snoeien is nodig, dat geloven de meeste tuineigenaren wel. Maar fruitbomen? Is het niet veel beter om ze een aantal jaren niet te snoeien, zodat ze zoveel mogelijk opbrengst geven? Helaas is dat zeker niet de juiste oplossing. Snoei je de fruitboom niet, dan is het fruit veel minder lekker.

Wanneer bomen snoeien?

Wanneer moet je een boom snoeien? De beste tijd is meestal de herfst of de winter. In die periode heeft de boom namelijk de bladafval achter de rug. Hij is in ruststand en de structuur van de takken is goed zichtbaar. Zo zie je heel precies welke takken je wel en niet moet wegsnoeien. Dit geldt echter niet voor alle bomen.

Bomen snoeien afhankelijk van soort boom

snoeien van de coniferen

Over het algemeen is het snoeien van bomen dus het handigst in de herfst of de winter. Toch is deze periode ook wel afhankelijk van de soort boom die je wilt snoeien. Heb jij bijvoorbeeld knotbomen in je tuin, dan kun je deze het beste tussen november en februari snoeien. Eiken, elsen en populieren zijn knotbomen.

Heb jij vooral leibomen, zoals haagbeuken, een kastanje, een plataan of een lindeboom, snoei deze dan iets later. Namelijk tussen december en maart. Dit geldt ook voor fruitbomen.

Wanneer plan je de snoeibeurt?

Het snoeitijdstip wordt dus bepaald door het type boom. Dat is echter niet het enige. Ook het doel van het snoeien bepaalt voor een gedeelte het moment waarop je het gereedschap tevoorschijn haalt. Bomen snoeien in de late herfst heeft als voordeel dat het blad voor het grootste gedeelte van de boom is gevallen.

Snoeien in de late lente of zomer heeft echter ook zo zijn voordelen. Omdat de bomen dan nog volop in blad staan, kunnen ze meteen reageren op verwondingen die soms ontstaan door het snoeien. Op die manier voorkom je vervelende infecties. Voor de duidelijkheid ook nog wat details over de verschillende bomen en wanneer je deze het beste kunt snoeien:

Knotbomen snoeien

Snoei een knotboom tussen november en februari. In die periode draagt de boom weinig blad. Je hebt hierdoor een goed zicht op wat je doet. Een ander voordeel is dat je slechts weinig afval hebt. Knotbomen snoei je helemaal terug tot de knot. De boom blijft hierdoor sterk. Sla je het snoeien een paar jaar over, dan wordt een knotboom veel te zwaar. Takken kunnen hierdoor afbreken. In het ergste geval zou zelfs de boom helemaal kunnen breken.

Fruitbomen snoeien

snoeien van de fruitbomen

Fruitbomen heb je in je tuin omdat ze mooi zijn. Denk alleen al aan de prachtige bloesem in de lente. Maar waarschijnlijk houd je ook fruitbomen om zo te kunnen genieten van de vruchten. Wil je optimaal profiteren van een fruitboom, dan ontkom je niet aan snoeien. Wacht hiermee tot ongeveer februari.

Ga je steenfruitbomen, zoals kersen en pruimen, snoeien, wacht dan zelfs tot mei. Snoei je een fruitboom, dan blijft deze jong en vitaal. Ook zorg je op deze manier voor nieuw vruchthout, waardoor je de komende jaren meer vruchten krijgt. Ook houd je de boom door het snoeien luchtig en krijgen de takken voldoende licht. Ook dit bevordert de groei van het fruit.

Leibomen snoeien

Leibomen moet je echt een keer per jaar snoeien. Er zijn zelfs mensen die kiezen voor twee keer per jaar snoeien. Snoei elk jaar de jonge, verticaal groeiende scheuten uit de hoofdtakken af. Snoei dit type bomen tussen november en maart. De bladeren zijn dan afgevallen en je bent nog op tijd voordat de nieuwe takken uitlopen.

Door de afwezigheid van het blad kun je de structuur van de boom en de takken goed zien. Snoei alles terug tot op de uitgeleide armen. Snoei ook de twijgen van de stam. Heb je een heel snel groeiende leiboom, snoei dan halverwege juni nogmaals. Zo behoud je de vorm van de boom. Nieuwe scheuten hebben na half juni nog voldoende tijd om uit te lopen op de ontstane open plekken.

Esdoorn snoeien

De esdoorn valt, net als de berk en de haagbeuk, onder de zogenaamde ABC-bomen. Het snoeien van deze bomen komt extra precies. Er is namelijk een vrij grote kans op bloeden. Snoei deze bomen nooit in de winter.

Juist dan komt namelijk de sapstroom op gang. Ga je in deze periode snoeien, dan komt er veel sap vrij uit de snoeiwonden. De kans op infecties is hierdoor groot. Snoei deze bomen het liefst tussen juni en oktober.

De snoei van bomen uitbesteden?

Kun je bomen zelf snoeien of is het verstandiger om het snoeien van bomen uit te besteden aan een professional? Meestal is het prima mogelijk om zelf een of meerdere bomen te snoeien. Allereerst bespaar je op deze manier op je uitgaven. En zeker bij lagere bomen of struiken is het snoeien eenvoudig zelf uit te voeren.

Heb je echter een boom van meters hoog, dan is het veiliger en verstandiger om een vakman in te schakelen. Voor hen is ook het snoeien van hoge bomen een routineklus.

Wanneer is een boom snoeien echt vereist?

Er kan een moment aanbreken waarop het snoeien van een boom echt niet meer kan worden uitgesteld. Vaak is dit wanneer een boom jarenlang aan zijn lot is overgelaten. Je kunt daar niet altijd zelf iets aan doen. Misschien kom je wel in een huis te wonen en hoort daar een tuin bij waar jarenlang niets aan gedaan is.

Zijn er wellicht dode takken aan de boom? Zie je takken die half zijn afgebroken? Kun je duidelijk kenmerken van ziektes ontdekken? Dan ontkom je helemaal niet aan een vrij snelle snoeisessie. Doe je dit niet of stel je het snoeien van de boom te lang uit, dan kan er een moment aanbreken dat het bomen kappen wordt.

Tijdens een goede onderhoudssnoeibeurt snoei je echter dode takken weg en verwijder je zieke takken. Daarna is er een grote kans dat het weer helemaal goed komt met de boom in kwestie.

Gereedschap bij het snoeien van bomen

snoeischaar

Een takkenschaar is het makkelijkste gereedschap bij een boom snoeien. In korte tijd snoei je hiermee veel takken. Eigenlijk is een takkenschaar gewoon een snoeischaar, maar dan geschikt voor dikkere takken. Een heggenschaar gebruik je vooral om dikkere takken in heggen en struiken te knippen.

Stappenplan bomen snoeien

Het is dus best nog even zoeken naar de beste periode voor het snoeien. Dit is per boom verschillend en ook afhankelijk van je doel met het snoeien. Weet je wanneer je de boom snoeit, dan volgt hier een handig stappenplan:

1. Bekijk het model van de boom. Dit observeer je het beste van een afstandje. Je loopt dus een eindje bij de boom vandaan en je kijkt naar de vorm van de boom. Uiteraard wil je ook na het snoeien nog het natuurlijke model van de boom terug kunnen zien. Verder is het van belang dat je een tak altijd bij de basis snoeit. Dit betekent zo dicht mogelijk bij de boomstam. Pas wel op dat het snijvlak niet tegen de stam van de boom komt. Je snoeit dus zo dicht mogelijk bij de stam, maar wel net een klein eindje er vandaan.

2. Kijk tijdens het snoeien uit voor zogenaamde kleerhaken. Hiermee bedoelen we stukken afgescheurde bast die aan de boom blijven zitten. Je hebt hierdoor namelijk kans op ziektes of uitlopers.

3. Bekijk goed welke takken je moet snoeien. Zijn er takken die tegen elkaar schuren? Dan wil je daar uiteraard een of meerdere takken verwijderen. Kies altijd de zwakkere tak. De sterkste laat je zitten. Is er ook dood hout te zien in de boom? Deze takken hebben geen blad. Dit zie je in de zomermaanden natuurlijk het beste. Daarna snijd je de takken af die van buiten naar binnen groeien. Deze worden ook wel de hoofdtakken genoemd. Sla natuurlijk die takken over die juist bloemen of vruchten dragen.

4. Snoei dikke takken twee keer. Heb je hele dikke takken aan je boom, zaag deze dan in twee fasen af. Je begint altijd ongeveer 15 cm vanaf de stam. Je zaagt de tak daar af. Daarna houd je nog een stompje over en die zaag je zo dicht mogelijk bij de boomstam af. Een voordeel van snoeien in twee keer is dat je niet bang hoeft te zijn dat de tak door het gewicht afscheurt tijdens het snoeien of zagen. Dit kan namelijk een hele grote wond veroorzaken.

5. Neem altijd het juiste gereedschap. Dit lijkt een open deur, maar een goede snoeibeurt valt of staat hier toch echt mee. Ook zo logisch, maar toch even goed om te benoemen: gebruik een scherpe snoeischaar, zodat er een gladde wond ontstaat.

Veelgestelde vragen

Snoeien van bomen gebeurt meestal aan het eind van de winter of in het vroege voorjaar, voordat de nieuwe groei begint. Er zijn echter enkele uitzonderingen; zo kan het snoeien van fruitbomen na de oogst bijdragen tot een betere fruitproductie in het volgende seizoen. Over het algemeen is het het beste om te snoeien wanneer de boom in rust is.

De eerste stap bij het snoeien van een boom is het identificeren van de takken die verwijderd moeten worden. je kunt dit doen door te zoeken naar takken die elkaar kruisen of tegen andere takken aan schuren, of takken die in de verkeerde richting groeien.
 
Zodra je hebt vastgesteld welke takken moeten worden verwijderd, gebruik je een scherpe snoeischaar om ze bij de basis af te knippen. Zorg ervoor dat je de tak gelijk met de stam afknipt, zodat er geen stompje achterblijft. Zorg ervoor dat je de schors op de stam niet beschadigt wanneer je de tak afknipt.
 
Als er takken zijn die te hoog zijn om erbij te kunnen, gebruik dan een ladder om ze te snoeien. Zorg ervoor dat de ladder veilig staat, zodat u er niet vanaf valt terwijl je de tak snoeit.
 
Zorg er ten slotte voor dat je de takken op de juiste manier weggooit. Laat ze niet gewoon op de grond liggen, want dat kan struikelgevaar opleveren. Leg ze in plaats daarvan op een composthoop of breng ze naar het plaatselijke afvalcentrum.

De beste tijd om bomen te snoeien is aan het eind van de winter of in het vroege voorjaar, voordat de nieuwe groei begint. Dit stelt je in staat om de structuur van de boom te zien en snoeibeurten uit te voeren die de nieuwe groei in de gewenste richting zullen stimuleren. Snoeien in deze tijd van het jaar minimaliseert ook het risico van verwonding van de boom wanneer deze de rustperiode doorbreekt en zich voorbereidt om weer te gaan groeien. Er zijn echter enkele uitzonderingen op deze algemene regel wanneer u specifieke soorten bomen moet snoeien.
 
Bladverliezende bomen, zoals esdoorns, berken en eiken, moeten in de late winter of vroege lente gesnoeid worden, voordat de nieuwe groei begint. Dit stelt je in staat om de structuur van de boom te zien en snoeibeurten te maken die de nieuwe groei in de gewenste richting zullen stimuleren. Snoeien in deze tijd van het jaar minimaliseert ook het risico van verwonding van de boom als deze de rustperiode doorbreekt en zich voorbereidt om weer te gaan groeien.

Coniferen, zoals dennen en sparren, moeten worden gesnoeid in het late voorjaar of de vroege zomer, nadat de nieuwe groei is begonnen. Zo kun je zien waar de nieuwe groei zich voordoet en net zo snoeien. Het is belangrijk om deze bomen niet te vroeg in het seizoen te snoeien, omdat er nieuwe groei nodig is om de verwijderde takken te vervangen.

Fruitbomen, zoals appels en peren, moeten in de late winter of het vroege voorjaar worden gesnoeid, voordat de nieuwe groei begint. 

Schaduwbomen, zoals esdoorns en eiken, moeten in de late winter of het vroege voorjaar worden gesnoeid, voordat de nieuwe groei begint. 

Er zijn een paar verschillende manieren waarop je een grote boom kunt snoeien. Eén methode is het gebruik van een kettingzaag om de takken van de boom af te zagen. Een andere manier is het gebruik van een snoeizaag om de takken van de boom af te zagen. U kunt ook een takkenschaar gebruiken om de takken van de boom af te knippen. Welke methode je ook kiest, zorg ervoor dat je voorzichtig te werk gaat en de tijd neemt tijdens het snoeien van de boom. Je wilt de boom niet beschadigen en jezelf niet verwonden. Snoei de boom geleidelijk na verloop van tijd, zodat hij zich kan aanpassen aan de nieuwe vorm.

Snoeiwonden worden best afgedekt met een boomwond verband. Dit helpt vocht en ongedierte buiten te houden en versnelt het genezingsproces. Je kunt een boomwond verband kopen bij je plaatselijke kwekerij of bouwmarkt. 
 
Om het verband aan te brengen, maak je de wond eerst schoon met een steriele doek. Breng vervolgens het verband aan volgens de aanwijzingen op de verpakking. Zorg ervoor dat je de hele wond bedekt en sluit de randen van het verband af om te voorkomen dat het loslaat.

Er zijn een paar manieren waarop je hoge takken veilig kunt snoeien. Eén manier is om een ladder te gebruiken om de tak te bereiken die je wilt snoeien. Wees voorzichtig bij het gebruik van een ladder en laat iemand anders je altijd helpen de ladder stabiel te houden. 

Een andere manier om hoge takken te snoeien is het gebruik van een boomzaag. Dit kan gevaarlijk zijn als je er geen ervaring mee hebt, dus neem voorzorgsmaatregelen en lees de instructies zorgvuldig. 

Een derde manier om hoge takken te snoeien is het gebruik van een telescopische takkenschaar. Dit is ook een gevaarlijke optie, dus wees voorzichtig bij het gebruik ervan. Als je jezelf niet op je gemak voelt bij het gebruik van een van deze methoden, kun je de klus het beste overlaten aan een professional.